Jumat, 13 Desember 2013

Cerita Rakyat Ki Ageng Sela


      1.  Kecamatan Kedung Jati
            Kacariyosaken wonten priyantun ingkang anama Ki Bagus Songgom. Panjenengane putra saking raja kerajaan Tuban, ing satunggaling dinten kerajaan Tuban nemahi kahanan susah, boten dangu kerajaan Tuban gugur/ rubuh amarga peperangan ageng kang ndamel raja kerajaan Tuban seda. Raja kerajaan Tuban menika ramanipun Ki Bagus Songgom. Ki bagus songgom ingkang slamet pindah wonten ing dusun Sela Kec. Tawangharjo Kab. Purwodadi. Panjenenganipun kepanggih kaliyan Sunan Kaijaga ing Demak lajeng Ki Ageng Seladados muridipun Sunan Kalijaga.
            Wonten ing dusunipun Ki Ageng Sela kawentar anggadhahi karemenan anandur taneman, panjenengane dados petani. Ing satunggaling Satunggaling carios wonten priyantun ingkang anama Ki Ageng Sela. Panjenengane putra saking raja kerajaan Tuban. Ing satunggaling dinten kerajaan Tuban nemahi kahanan kang susah, boten dangu kerajaan Tuban gugur/rubuh nalika wonten peperangan ageng lan ramanipun Ki Ageng Sela seda saknalika. Ki dinten Ki Ageng Sela di dhawuhi dening Sunan Kalijaga tapa wonten ing pucuking gunung Watu Pawon kang manggen ing Kec. Brati. Ki Ageng Selapikantuk pusaka kang arupi keprigelan nyepeng bledhek.
            Sawijining dinten Ki Ageng Sela taksih anglampahi karemenanipun anandur taneman wonten ing sabin, wayah sakmenika mendung lajeng wonten bledhek nyamber-nyamber, Ki Ageng Sela boten pati nggagas nanging gledhek sansaya ageng, lajeng Ki Ageng Sela duka lan gledhek menika dicekel dipuntaleni ngagem taneman gandrik lejeng dipun bekta wangsul dipun deken wonten latar wingking dalemipun Ki Ageng Sela.
            Cariyosipun gledhek menika wonten pacanganipun, gledhek setunggal sampun dipun cekel dening Ki Ageng Sela lan pacanganipun duka (dendam) kaliyan Ki Ageng Sela lan putra wayahipun. Lajeng wonten papali menawi wayah surup boten angsal saba wonten ing sabin lan menawi wonten mireng gledhek nyebut Lahaulawalaquwwataillabillah ping 3.
            Sunan Kalijaga mangertosi keprigelannipun Ki Ageng Selo saged nyekel gledhek, Sunan Kalijaga dereng percados lan ndhawuhi Ki Ageng Selo bekta bledhek menika wonten ing kerajaan Demak. Ki Ageng Sela nglampahi dhawuhipun Sunan Kalijaga lan sowan wonten ing Kerajaan Demak. Sakwise dugi wonten ing kerajaan Demak kepanggih kaliyan Sunan Kalijaga dhawuhi Ki Ageng Sela nggambar gledkeh menika wonten ing lawang kerajaan Demak kanthi gambar naga. Nalika Ki Ageng Sela tksih nglukis wonten mbah-mbah ingkang diduga pacanganipun gledhek ingkang taksih dipun lukis, lajeng mbah-mbah menika wau nyiram gambar gledhek menika ngagem toya lan sakmenika nalikane gambar gledhek dipun siram kepireng suantenipun  gledhek ageng. Gledhek ingkang dipun gambar arupi naga ical badanne kantun ndase lan mbah – mbah ingkang nyiram ugi ical saknalika.
Pepali
1.      Boten angsal saba ing sawah wayah surup
Amarga pacangane gledhek duka (dendam) marang Ki Ageng Sela lan anak putune bakal di samber yen gledhek upama saba wayah surup. lan menawi wonten mireng gledhek nyebut Lahaulawalaquwwataillabillah ping 3.
2.      Yen krungu gledhek nyebut Lahaulawalaquwwataillabillah ping 3.
Amarga nyebut kanthi Asmane Gusti Allah bakal slamet.
3.      Yen krungu gledhek nyebut “ gandrik, aku putune Ki Ageng Sela”
Amarga gledhek wedi karo tanduran gandrik lan isih ketrurunane Ki Ageng Sela.
4.      Wong wadon prawan ora olih nglungguhi utama ngumbahi ing watu.
(ora ana latar belakange)
5.      Ora olih nandur waluh
(ora ana latar belakange)
 
      2. Kecamatan Tegowanu
            Sawijining dinten Ki Bagus Songgom taksih anglampahi karemenanipun anandur taneman wonten ing sabin, wayah sakmenika mendung lajeng wonten bledhek nyamber-nyamber, Ki Bagus Songgom boten pati nggagas nanging gledhek sansaya ageng, lajeng Ki Ageng Sela duka lan gledhek menika dicekel dipuntaleni ngagem taneman gandrik lejeng dipun bekta wangsul dipun deken wonten latar wingking dalemipun Ki Ageng Sela.
            Tiyang tangga-tangganpun Ki Bagus Songgom ngertos menawi panjenengane saged nyekel gledhek lajeng warga dusun Selo maringi jejuluk dhateg Ki Bagus Songgom kanthi jejuluk Ki Ageng Sela, Ki Ageng Sela ugi dados patuladhan wonten ing desa Sela kanthi sifate kang remen peperangan, yaiku peperangan nglawan tiyang-tiyang ingkang sami serakah.
Sunan Kalijaga gurunipun Ki Ageng Sela mangertosi keprigelannipun Ki Ageng Selo saged nyekel gledhek, Sunan Kalijaga dereng percados lan ndhawuhi Ki Ageng Selo bekta bledhek menika wonten ing kerajaan Demak. Ki Ageng Sela nglampahi dhawuhipun Sunan Kalijaga lan sowan wonten ing Kerajaan Demak. Sakwise dugi wonten ing kerajaan Demak kepanggih kaliyan Sunan Kalijaga dhawuhi Ki Ageng Sela nggambar gledkeh menika wonten ing lawang kerajaan Demak kanthi gambar naga. Nalika Ki Ageng Sela tksih nglukis wonten mbah-mbah ingkang diduga pacanganipun gledhek ingkang taksih dipun lukis, lajeng mbah-mbah menika wau nyiram gambar gledhek menika ngagem toya lan sakmenika nalikane gambar gledhek dipun siram kepireng suantenipun  gledhek ageng. Gledhek ingkang dipun gambar arupi naga ical badanne kantun ndase lan mbah – mbah ingkang nyiram ugi ical saknalika.
Pepali
1.      Aja Celimuti
Arti : aja dadi wong sing seneng nyolong.
2.      Aja mburu aleman
Arti : aja dadi wong sing manja
3.      Aja ladak, wong ladak pan gelis mati
Arti : janga jadi orang yang galak, orang galak akan cepat meninggal.

Kesimpulan Ceita
Cerita Rakyat Ki Ageng Sela dari Kec. Tegowanu, Kec. Gubug, Kec. Tangungharjo, Kec.Kedungjati dan Kec. Karangrayung

Kacariyosaken wonten priyantun ingkang anama Ki Bagus Songgom. Panjenengane putra saking raja kerajaan Tuban, ing satunggaling dinten kerajaan Tuban nemahi kahanan susah, boten dangu kerajaan Tuban gugur/ rubuh amarga peperangan ageng kang ndamel raja kerajaan Tuban seda. Raja kerajaan Tuban menika ramanipun Ki Bagus Songgom. Ki bagus songgom ingkang slamet pindah wonten ing dusun Sela Kec. Tawangharjo Kab. Purwodadi. Panjenenganipun kepanggih kaliyan Sunan Kaijaga ing Demak lajeng Ki Ageng Seladados muridipun Sunan Kalijaga.
            Wonten ing dusunipun Ki Ageng Sela kawentar anggadhahi karemenan anandur taneman, panjenengane dados petani. Ing satunggaling Satunggaling carios wonten priyantun ingkang anama Ki Ageng Sela. Panjenengane putra saking raja kerajaan Tuban. Ing satunggaling dinten kerajaan Tuban nemahi kahanan kang susah, boten dangu kerajaan Tuban gugur/rubuh nalika wonten peperangan ageng lan ramanipun Ki Ageng Sela seda saknalika. Ki dinten Ki Ageng Sela di dhawuhi dening Sunan Kalijaga tapa wonten ing pucuking gunung Watu Pawon kang manggen ing Kec. Brati. Ki Ageng Selapikantuk pusaka kang arupi keprigelan nyepeng bledhek.
            Sawijining dinten Ki Ageng Sela taksih anglampahi karemenanipun anandur taneman wonten ing sabin, wayah sakmenika mendung lajeng wonten bledhek nyamber-nyamber, Ki Ageng Sela boten pati nggagas nanging gledhek sansaya ageng, lajeng Ki Ageng Sela duka lan gledhek menika dicekel dipuntaleni ngagem taneman gandrik lejeng dipun bekta wangsul dipun deken wonten latar wingking dalemipun Ki Ageng Sela.
            Cariyosipun gledhek menika wonten pacanganipun, gledhek setunggal sampun dipun cekel dening Ki Ageng Sela lan pacanganipun duka (dendam) kaliyan Ki Ageng Sela lan putra wayahipun. Lajeng wonten papali menawi wayah surup boten angsal saba wonten ing sabin lan menawi wonten mireng gledhek nyebut Lahaulawalaquwwataillabillah ping 3.
            Tiyang tangga-tangganpun Ki Bagus Songgom ngertos menawi panjenengane saged nyekel gledhek lajeng warga dusun Selo maringi jejuluk dhateg Ki Bagus Songgom kanthi jejuluk Ki Ageng Sela, Ki Ageng Sela ugi dados patuladhan wonten ing desa Sela kanthi sifate kang remen peperangan, yaiku peperangan nglawan tiyang-tiyang ingkang sami serakah.
            Ing sawijining dinten Ki Ageng Sela nampi dhayoh ing daleme, dhayoh menika kancanipun Ki Ageng Sela. Nalika taksih nampi dhayoh, sampun dados padatan garwanipun masak kagem dhayoh menika. Nanging nalika dhayoh di pun tawani dhahar, dhayohipun menika boten purun amargi sampun dhahar wonten ing warung ing dalan nalika badhe teng dalemipun Ki Ageng Sela. Ki Ageng Sela manahipun kraos duka amargi dhayong ingkang kancanipun menika bten purun dhahar kamangka sampun dipun masakaken lajeng wonten pepali menawi ing dusun Sela menika boten angsal sadean sekul.
                Sunan Kalijaga gurunipun Ki Ageng Sela mangertosi keprigelannipun Ki Ageng Selo saged nyekel gledhek, Sunan Kalijaga dereng percados lan ndhawuhi Ki Ageng Selo bekta bledhek menika wonten ing kerajaan Demak. Ki Ageng Sela nglampahi dhawuhipun Sunan Kalijaga lan sowan wonten ing Kerajaan Demak. Sakwise dugi wonten ing kerajaan Demak kepanggih kaliyan Sunan Kalijaga dhawuhi Ki Ageng Sela nggambar gledkeh menika wonten ing lawang kerajaan Demak kanthi gambar naga. Nalika Ki Ageng Sela tksih nglukis wonten mbah-mbah ingkang diduga pacanganipun gledhek ingkang taksih dipun lukis, lajeng mbah-mbah menika wau nyiram gambar gledhek menika ngagem toya lan sakmenika nalikane gambar gledhek dipun siram kepireng suantenipun  gledhek ageng. Gledhek ingkang dipun gambar arupi naga ical badanne kantun ndase lan mbah – mbah ingkang nyiram ugi ical saknalika.
3.      Kecamatan Gubug
Kacariyosaken Ki Ageng Sela taksih anglampahi karemenanipun anandur taneman wonten ing sabin, wayah sakmenika mendung lajeng wonten bledhek nyamber-nyamber, Ki Ageng Sela boten pati nggagas nanging gledhek sansaya ageng, lajeng Ki Ageng Sela duka lan gledhek menika dicekel dipuntaleni ngagem taneman gandrik lejeng dipun bekta wangsul dipun deken wonten latar wingking dalemipun Ki Ageng Sela.
Ing sawijining dinten Ki Ageng Sela nampi dhayoh ing daleme, dhayoh menika kancanipun Ki Ageng Sela. Nalika taksih nampi dhayoh, sampun dados padatan garwanipun masak kagem dhayoh menika. Nanging nalika dhayoh di pun tawani dhahar, dhayohipun menika boten purun amargi sampun dhahar wonten ing warung ing dalan nalika badhe teng dalemipun Ki Ageng Sela. Ki Ageng Sela manahipun kraos duka amargi dhayong ingkang kancanipun menika bten purun dhahar kamangka sampun dipun masakaken lajeng wonten pepali menawi ing dusun Sela menika boten angsal sadean sekul.
Sunan Kalijaga gurunipun Ki Ageng Sela mangertosi keprigelannipun Ki Ageng Selo saged nyekel gledhek, Sunan Kalijaga dereng percados lan ndhawuhi Ki Ageng Selo bekta bledhek menika wonten ing kerajaan Demak. Ki Ageng Sela nglampahi dhawuhipun Sunan Kalijaga lan sowan wonten ing Kerajaan Demak. Sakwise dugi wonten ing kerajaan Demak kepanggih kaliyan Sunan Kalijaga dhawuhi Ki Ageng Sela nggambar gledkeh menika wonten ing lawang kerajaan Demak kanthi gambar naga. Nalika Ki Ageng Sela tksih nglukis wonten mbah-mbah ingkang diduga pacanganipun gledhek ingkang taksih dipun lukis, lajeng mbah-mbah menika wau nyiram gambar gledhek menika ngagem toya lan sakmenika nalikane gambar gledhek dipun siram kepireng suantenipun  gledhek ageng. Gledhek ingkang dipun gambar arupi naga ical badanne kantun ndase lan mbah – mbah ingkang nyiram ugi ical saknalika.

















Tidak ada komentar:

Posting Komentar